انواع تیرچه ها و کاربرد آن:

انواع تیرچه ها شامل :

1. تیرچه بتنی
2. تیرچه پیش ساخته خرپایی
3. تیرچه پیش ساخته پیش تنیده
4. تیرچه های با قالب سفالی ( تیرچه فوندوله دار )
5. تیرچه های فلزی با جان باز ( تیرچه کرومیت )

1. تیرچه بتنی چیست ؟

عضو پیش ساختهای است متشکل از بتن و آرماتورهای فولادی که با قرارگیری بلوکها مابین تیرچه ها به عنوان قالب و با بتن پوششی درجا ریخته شده, مقطع مرکب تی شکل مناسبی را تشکیل می دهند . تیرچه ها در دو نوع تیرچه خرپایی و تیرچه پیش تنیده, تولید می شوند .
بسته به نوع و میزان بار زنده وارد بر سقف, دهانه و فواصل تیرچه ها, ابعاد تیرچه متفاوت می باشد. حداقل ضخامت بتن تیرچه 40 میلیمتر و حداقل عرض آن 100 میلیمتر است. میلگردهای کششی و فشاری اصلی, آجدار و حداقل قطر آنها 8 میلیمتر, میلگردهای مهاری از نوع ساده و حداقل قطر آنها 6 میلیمتر خواهد بود.
پیش از حصول مقاومت بتن ریخته شده, وزن بلوکها و بتن, توسط تکیه گاه های موقت ( شمع بندی ) تحمل می شود و پس از حصول مقاومت بتن ریخته شده, تیرهای T شکل بتنی به هم چسبیده و مجاور هم, لنگر خمشی حاصل از بارهای قائم سقف را تحمل کرده و به تیرهای اصلی یا تکیه گاه ها منتقل می کنند.

2. تیرچه پیش ساخته خرپایی چیست ؟

این نوع تیرچه ها از خرپای فولادی و پاشنه بتنی تشکیل شده و بر دو نوع می باشند:
1. با قالب ماندگار ( قالب سفالی ) که آن را تیرچه کفشک دار یا فندوله دار نیز می نامند
2. بدون قالب ماندگار

3. تیرچه پیش ساخته پیش تنیده چیست ؟

این نوع تیرچه که فقط در کارخانه های مجهز تولید میشود, از مقطع بتنی T شکل با رده مقاومتی C35 و بالاتر و مفتول های فولادی با مقاومت بالا 1750 تا 1900 نیوتن بر میلیمتر مربع تشکیل می شود. در این نوع تیرچه, مفتول ها را پیش از بتن ریزی تیرچه, توسط جک هایی تحت کشش معین قرار داده و سپس بتن ریزی مقطع اجرا می شود. پس از عمل آوری بتن و اطمینان از کسب مقاومت لازم, مفتول ها را آزاد می کنند. در نتیجه بتن تیرچه تحت تنش فشاری قرار می گیرد. از آنجا که تیرچه های پیش ساخته ی پیش تنیده در محدوده ی این دستورالعمل نمی باشند, از توضیحات بیشتر در این خصوص اجتناب می شود.

4. تیرچه های با قالب سفالی ( تیرچه فوندوله دار ) چیست ؟

مشخصات این تیرچه ها عینا مانند تیرچه های ردیف الف است, با این تفاوت که از یک قالب سفالی برای بتن ریزی اطراف میلگردهای اصلی تیرچه استفاده می شود. این نوع تیرچه ها را اصطلاحا تیرچه های فوندوله دار می گویند.

5. تیرچه های فلزی با جان باز ( تیرچه کرومیت ) چیست ؟

در این تیرچه ها بال فوقانی از یک تسمه یا دو میلگرد و بال تحتانی از یک تسمه تشکیل شده است. دو بال توسط یک میلگرد خم شده, که نقش جان باز را ایفا می کند, به یکدیگر متصل می شوند. در فاصله تیرچه ها از بلوکهای پیش ساخته بتنی, سفالی و یا طاق ضربی استفاده می شود. انواعی از این تیرچه ها که بر پایه ضوابط انجمن تیرچه های فولادی و انجمن ساختمانهای فولادی آمریکا, طرح و محاسبه و اجرا می شوند, از نوع خودایستا بوده و هنگام عملیات اجرایی نیاز به شمع بندی ندارند و قادرند بارهای اجرایی را مستقیما تحمل نمایند و از این رو برای مواردی که ارتفاع طبقات زیاد و شمع بندی دشوار و پرهزینه است, بسیار مناسب هستند.

تیرچه فولادی برای تحمل مراحل سه گانه ی بارگذاری مذکور, از اجزای زیر تشکیل شده است.
1. بال تحتانی
2. اعضای قطری
3. بال فوقانی

کاربرد تیرچه

این سقفها از نوع سقف های مجوف بوده و به علت سهولت اجرا و اقتصادی بودن, عایق بودن از نظر حرارت و صوت, همواری سطح پس از نازک کاری و بالاخره سرعت اجرا, دارای کاربرد وسیعی می باشند.
تیرچه های پیش ساخته از فلز یا ترکیبی از فلز و بتن به عنوان بخشی از سیستم باربر سقف به کار می روند. حال آنکه هر یک از این نوع سقفها به لحاظ جزییات اجرایی و نیز نوع بلوک مصرفی تنوع دارند )مانند سقف های با بلوک بتنی, بلوک سفالی, بلوک پلی استایرن و…( لذا در این دستورالعمل انواع سقف های تیرچه و بلوک براساس این تقسیم بندی بررسی می شوند.

اجزای سقف تیرچه و بلوک

عبارتند از:
1. تیرچه
2. بلوک
3. آرماتورهای افت وحرارت ( حرارت و جمع شدگی ) وآرماتورمنفی
4. کلاف میانی
5. بتن پوششی ( درجا )

در فرآیند اجرای سقف, پیش از حصول مقاومت بتن ریخته شده, وزن بلوک ها و بتن, توسط تکیه گاه های موقت ( شمع بندی ) تحمل می شود و پس از حصول مقاومت بتن ریخته شده, تیرچه ها لنگر خمشی حاصل از بارهای قائم سقف را تحمل کرده و به تیرهای اصلی یا تکیه گاه ها منتقل می کنند.