جدا ساز لرزه ایی چیست

در این مقاله، بیان میکنیم که جدا ساز لرزه ایی به چه معنی است و انواع آن کدام است و چه کارایی در بنای یه

ساختمان و مقابله با زلزله دارد.

از گذشته تا کنون بشر با پدیده های طبیعی مختلفی از جمله زلزله دست و پنجه نرم کرده و سعی در دفع بلایای آن در

زندگی خود دارد. مهمترین بخشی که ما به آن میپردازیم زلزله است و تاثیر مخربی که در ساختمان سازی دارد.

چگونه اثرات زلزله را میتوان کاهش داد؟

یکی از روش هایی که میتوان خطرات ناشی از زلزله را در صنعت ساختمان سازی کاهش داد، جداساز های لرزه ایی

هستند که میتوانند نیروی ناشی از زلزله مانند بار های جانبی را مهار کنند و در مقابل آن از خود مقاومت نشان دهند.

برای آشنایی بیشتر در رابطه با جداساز ها تا آخر این مقاله همراه ما باشید.

تعریف جداساز لرزه ایی

سیستمی است که در زیر ساختمان جای گرفته و نیروهایی که از طرف زلزله به سازه وارد شده را مهار میکند، ولی توجه

داشته باشید که مهار شدن به معنی دفع کامل نیست و فقط مقداری از خطرات را کاهش میدهد که منجر به کاهش

تلفات جانی شده و تحولی جدید در صنعت ساختمانی ایجاد کرده است.

ساختمان ها و برج هایی که در آن ها از روش های متداول ساخت و ساز استفاده میشوند، به هنگام وقوع زلزله، شتاب

بسیار زیادی را به کف ساختمان وارد کرده و موجب خرابی میگردند، حتی در ساختمان هایی که منعطف هستند، جا به

جایی بین طبقات مشاهده شده که قطعا باعث ایجاد فاجعه انسانی میشود.

جدا ساز های لرزه ایی، در واقع از انتقال نیرو که توسط زلزله به کف ساختمان وارد میشود جلوگیری کرده و شتاب وارد

شده به کف ساختمان و جا به جایی بین طبقات را تا درصد زیادی کاهش میدهد.

انواع جدا ساز لرزه ایی

1. جداساز لرزه ای بر اساس لغزش
2. آونگی اصطکاکی
3. هسته سربی
4. پایه های اصطکاکی پس جهنده (R-FBI)
5. الاستومری
6. لاستیک طبیعی با میرایی بالا
7. لاستیک طبیعی و مصنوعی با میرایی کم
8. اصطکاک خالص

جداساز لرزه ای بر اساس لغزش

استفاده از سیستم جداساز بر اساس لغزش ساده ترین راه ممکن است.

این طرح در سال 1909 توسط کالانتارینتز مطرح شد. در این روش سازه ها با یک لایه تالک از پی جدا میشوند.

آونگی اصطکاکی در جدا ساز لرزه ایی

این مدل از جدا ساز لرزه ایی دارای یک قسمت لغزنده مفصلی است که با موادی پوشانده میشود که دارای اصطکاک

کمی باشد. این مدل از جدا ساز با سطح کروی در تماس است. سطح دیگری در قسمت لغزنده موجود است که به شکل

کروی بوده و با لایه ایی از فولاد زد زنگ پوشانده میشود.

نام دیگر این جداساز لرزه ایی FPS میباشد.

جداسازهای لرزه ای با هسته سربی

این مدل از جداساز، دارای نشیمن لایه ایی بوده و یک یا چند هسته سربی دارد.

جداساز سربی در کشور های ژاپن و ایالات متحده کاربرد گسترده دارد و این طرح در کشور نیوزلند به ثبت رسید.

پایه های اصطکاکی پس جهنده (R-FBI)

از ترکیب لایه های لغزشی و هسته لاستیکی، (R-FBI) تشکیل میشود.

معمولا سرعت بین بالا و پایین این مدل از جداساز ها در هر لایه تا درصدی کاهش یافته و ضریب اصطکاک پایینی

ایجاد میکند.

علت این اتفاق استفاده از سطح های مشترک لغزنده میباشد تا در سرعت های بالا تر، ایراد ضریب اصطکاک بالای

تفلون بر روی فولاد زد زنگ برطرف شود.

الاستومری در جدا ساز لرزه ایی

این طرح، از چند ورق فولادی ساخته شده که به وسیله لاستیک طبیعی در کنار هم نگه داشته شوند تا یکپارچگی خود

را حفظ کنند.

جدا ساز الاستومری نیروهایی که توسط زلزله به سازه وارد میشود را به صورت یکنواخت پخش میکند و از تمرکز نیرو

جلوگیری میکند.

مقاومت این نوع از جداساز با ضخامت آن کاملا رابطه مستقیم داشته و هر چه ضخامت افزایش یابد مقاومت هم بالاتر

خواهد رفت.

لاستیک طبیعی با میرایی بالا

جداساز لاستیک طبیعی به مقدار مناسب دارای میرایی است و نیازی به میراگر اضافی ندارد.

ترکیبات به کار رفته در لاستیک میرایی عبارت اند از : روغن، بلوک های کربنی ریز و انواع پر کننده های مخصوص.

لاستیک طبیعی و مصنوعی با میرایی کم

این مدل از جداساز لرزه ایی دارای دو صفحه فولادی ضخیم در قسمت بالا و پایین میباشد

حتما این نکته را در نظر داشته باشید که صفحات فولادی، تاثیری بر سختی افقی نداشته و ساخت و مدلسازی بسیار

راحتی دارند.

وظیفه صفحات فولادی جلوگیری از منبسط شدن جانی لاستیک و کاهش سختی قائم میباشد.

اصطکاک خالص

اصطکاک خالص یا همان P-F یکی دیگر از جداساز هایی است که برای بهبود عملکرد سازه های بنایی استفاده میشود.

علت این امر، ضعف سازه های بنایی به هنگام وقوع زلزله است اما به دلیل هزینه پایین از آن ها استفاده میشود.

مزایای جدا ساز لرزه ایی

1. افزایش زمان تناوب اصلی سازه
2. افت انرژی وارد شده به سازه
3. کاهش خسارات و صدمات به سازه
4. حفظ خونسردی ساکنین ساختمان ها در حین وقوع زلزله

معایب جدا ساز لرزه ایی

1. استفاده از جداساز های لرزه ایی در سازه ها و ساختمان های بلند توصیه نمیشود.
2. استفاده از آن ها هزینه بسار زیادی به همراه دارد و برای درصد زیادی از پروژه ها به صرفه نیستند.

سخن پایانی

جداساز های لرزه ایی جرئی از تجهیزات ساختمان محسوب میشوند که برای کاهش نیرو زلزله و کاهش نیروی جانبی به ساختمان اضافه میشود تا از بروز فاجعه انسانی جلوگیری شود.

دیوار برشی، مهاربند، میراگر، میانقاب و شاتکریت از دیگر روش های مقاوم سازی زلزله میباشد.